CKL w Cyganach
Centrum Kultury Lasowiackiej zostało oddane do użytku 1 lipca 2008 r. W CKL działa Biblioteka Publiczna, która posiada 5924 woluminy. Są to książki dla dzieci, młodzieży, dorosłych oraz literatura popularno-naukowa. Biblioteka prenumeruje następujące czasopisma: „Przyjaciółka”, „Tygodnik Nadwiślański”, „Świerszczyk”, „Wiktor Gimnazjalista”, „Dziewczyna”, „Informator”. Do stałych form pracy w Centrum Kultury Lasowiackiej należą: kółko plastyczne dla dzieci, kółko rękodzieła artystycznego dla dorosłych, muzykoterapia dla dorosłych, Klub Złotego Wieku, Zespół Ludowy „Cyganianki”, Kapela Ludowa „Lasowiacy”. W CKL znajduje się również Izba Regionalna im. Marii Kozłowej w której możemy podziwiać eksponaty codziennego użytku naszych przodków. Spotykają się tu organizacje działające na terenie wsi Cygany: Rada Sołecka, Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie Klub Sportowy Cygany, Towarzystwo Wspierania Inicjatyw Społecznych „INICJATYWA”, Stowarzyszenie Na Rzecz Ekorozwoju Wsi Cygany . Cykliczne formy działalności na terenie Cyganów to: Dni Kultury Lasowiackiej, Spotkanie opłatkowe dla ludzi starszych i samotnych, Konkurs Palmy Wielkanocnej, Wystawa Rękodzieła Artystycznego.
Funkcję Kierownika CKL w Cyganach pełni Pani Halina Ordon.
Godziny otwarcia CKL:
Poniedziałek – 12.00 – 20.00
Wtorek – 8.00 – 16.00
Środa – 13.00 – 20.00
Czwartek – 12.00 – 20.00
Piątek – 12.00 – 20.00
Powyższe informacje o Centrum Kultury Lasowiackiej w Cyganach, pochodzą ze strony Samorządowego Ośrodka Kultury w Nowej Dębie.
Biblioteka w Cyganach
Biblioteka mieści się w Centrum Kultury Lasowiackiej .
Stan księgozbioru wynosi: 5650 woluminów.
Godziny otwarcia biblioteki:
Poniedziałek – 15.00 – 19.00
Wtorek – 9.00 – 13.00
Środa – 15.00 – 19.00
Czwartek – 15.00 – 19.00
Piątek – 15.00 – 19.00
IZBA REGIONALNA im. MARII KOZŁOWEJ w CYGANACH
” Kto nie zna historii kraju swego,
miasta i wioski, to jakby swego ojca
i matki nie znał.”
Ks. Piotr Skarga .
Izba Regionalna im. Marii Kozłowej mieści się w Centrum Kultury Lasowiackiej (CKL) w Cyganach. W Izbie panuje niepowtarzalna atmosfera minionych lat. Zapraszamy do obejrzenia około 120 eksponatów, zgrupowanych w tematycznych kącikach.
1.Kącik OD ZIARENKA DO PŁÓCIENKA.
Centralne miejsce zajmuje 80 letni warsztat tkacki zw. krosna. Warsztat jest czynny. Tkane są na nim kolorowe chodniki zw. pasiakami. Obok są duże i małe cewki zw. cywami, międlica, tarlica, przędlica, wrzeciona, kołowrotek, koziołek, motowidło i szpulorz.
2.. OD ZIARENKA DO BOCHENKA.
Znajduje sie tu okazała stępa, żarna, drewniane dobrze zachowane brony. Są dwa rodzaje sierpów, cepy, rzeszutko, miarka mała i duża tzw. korzec.
Można zobaczyć dobrze zachowane dziski ( dzieże).Jedna z nich spięta jest drewnianymi obręczami wykonanymi z korzeni sosny, druga młodsza spięta jest obręczami metalowymi. Są też orczyki i drewniane kolo od wozu konnego. Stoi drewniana okrągła łopata , służąca do wkładania i wyjmowania okrągłych bochnów chleba. Obok jest duży drewniany pogrzebacz do rozgarniania żaru w piecu chlebowym.
3. WYSTRÓJ DAWNEJ KUCHNI.
W kuchni jest cztero- działowe okno lasowiackie z nadokienną rzeżbioną półeczką, na której stoją jak za dawnych lat małe gliniane dzbanuszki. Okno zasłania lniana zazdrostka zawieszona na szytej tasiemce.
Ściany zdobią makatki wyszywane niebieskimi nićmi z napisami; świeża woda zdrowia doda , zapraszamy na herbatę i inne.
Obrazy święte są przystrojone girlandami , zrobionymi z czerwonej bibuły. Na środku stoi drewniany stół krzyżak.
Z sufitu zwisają różnokolorowe . paradne pająki. Poczytne miejsce zajmuje piec kuchenny( atrapa) , na którym stoją żeleżnioki, garnek gliniany do kiszenia barszczu, warząchwie duże i małe. Jest też patelnia, drewniana solniczka i dwojaczki dla kosiarzy.
Można też zobaczyć tasak do siekania kapusty i ręczną szatkownicę. Na niskiej ławie stoją maśniczki i kanka na mleko z okienkiem. Jest też stołek dojarki.
Ozdobą kuchni jest kuchenny kredens. Jest to górna szafka oszklona, trzydziałowa z górnymi rzeźbieniami .W kredensie jak za dawnych lat wyeksponowane są gliniane talerze.
W kuchni stoi masywne drewniane łóżko z siennikiem ze zgrzebnego płótna. Siennik uszyty jest ręcznie ściegiem na okrętkę a wymoszczony jest słomą żytnią.
Obok łóżka stoi kołyska zw. kolebką , a w niej śpi w beciku maluszek w starodawnej ozdobnej czapeczce. W kołysce jest słoma owsiana przykryta lnianym prześcieradełkiem.
Jest też ślubanek zw. ślufankiem i drewniana długa lawa z oparciem i poręczami. Znajdują się różnej wielkości niecki, piesek do ściągania butów, menażka, manierka, szklane butelki z drucianym zamykaniem. Jest też lampa naftowa, latarnia , gliniany świecznik i nowszy świecznik drewniany.
4.GARDEROBA.
W tym kąciku znajdują się dobrze zachowane kufry podróżne i wianne oraz tekturowa walizka. Na ścianie wisi duże lustro z pięknymi rzeźbionymi ramami. Są też chusty wełniane , odświętne, codzienne zapaski małe i duża używana podczas dojenia krów. Zachowały się buty męskie odświętne , jedna para oficerek z samodziałowymi rajtkami. Są też kierpce wyplecione ze słomy .Na ryhlach wisi odświętny strój męski : zgrzebne spodnie, koszula na oszywkę i kamziele. Są też okazjonalne stroje kobiece; wyszywane bluzki, spódnice, sukienka oraz odświętny strój Lasowiaczki. Jest też ścienny drewniany wieszak z 4 kołkami do zawieszania garderoby.
5. KĄCIK PRACZKI.
Pozyskaliśmy rzadko spotykane praczki zw. tarami. Jedna jest metalowa bez żadnej obudowy, druga też metalowa , ale obudowana drewnianymi ramami, trzecia jest z falistego szkła też w drewnianej obudowie.
Są kijanki, maglownica, drewniana umywalka która stanowiła podporę dla miednicy. Mamy też malutkie niecki do kąpania niemowlaków i duże niecki do przechowywania produktów żywnościowych .Czasami duże niecki służyły do płukania wypranej odzieży.
6.ZABAWKI.
Wszystkie są drewniane wykonane z lipowego drewna. Jest czarownica, koguciki, bączki, wiatraczki, grzechotki w kształcie kuli i serca, huśtawka , gwizdki i fujarki. Są też małe drewniane taczki które przypominają taczki używane w gospodarstwie domowym. Jest miniaturka konia ciągnącego walec rolniczy i dwaj kowale kujący żelazo.
7. DROBNE PRZEDMIOTY UŻYTKOWE.
Są drewniane kieliszki, maselniczka, skopek , mała i duża sikawka, duszaczka na salceson zw. dybami, ręczny bor i wyrzeżbione serce lasowiackie.
Jest wiele lnianych , wyszywanych obrusów , serwetek i ozdobnych ręczników. Pozyskaliśmy drewniane gwożdzie używane przy budowie drewnianych budynków .
8. KĄCIK HISTORYCZNY.
Izba kształtuje tożsamość narodową w aspekcie kultury regionalnej. Posiadamy 2 gabloty ścienne .Jedna poświęcona jest pamięci Marii Kozłowej , imienniczki Izby. Znajdują się w niej wytwory pracy ludowej artystki.
Druga zawiera dokumenty historyczne z XIX wieku. Są to; list przewozowy, obwieszczenie Namiestnika we Lwowie, świadectwo miejsca pochodzenia zwierząt, kenkarta, wywód sądowy z Urzędu Gminy Stale do Zwierzchnośći Gminnej w Cyganach i inne.
Izba jest kolorowa barwami dawnych kwiatów lasowiackich i współczesnych wykonanych z bibuły i krepiny. które stanowią stałą wystawę. Część zbiorów jest jako darowizna na rzecz Stowarzyszenia, część jako depozyt. Wiele rekwizytów zakupiono podczas realizacji licznych projektów grantowych.
Założycielami i opiekunami Izby są PASJONACI , członkowie Stowarzyszenia na Rzecz Ekorozwoju Wsi Cygany.
Staropolskim zwyczajem zapraszamy w odwiedziny.
Opracowała Maria Piwińska .
